Verslag: Autivrouwen café woensdag 2 oktober live & online: Autisme en angst

Autisme en angst komen vaak samen voor. Angst is een mechanisme dat ons beschermt. Angst zorgt ervoor dat we alert worden op mogelijk gevaar. Maar angst is niet altijd reëel. Mensen met autisme kunnen sneller angstig zijn, ook al is dat niet nodig. Het systeem is hier in veel gevallen meer gevoelig voor. 

Mogelijke oorzaken voor angst kun je zoeken in zaken die stress veroorzaken, zoals een te volle agenda, het gebrek aan overzicht, sociale verwachtingen, veranderingen, controle verlies en het ‘onbekende’. 

Soms kunnen angsten ook de overhand nemen. Dit kan zo ver gaan, dat iemand met autisme bijvoorbeeld de deur niet meer uit durft, omdat hij of zij bang is voor mensen massa’s. Zodra een angst iemand in het dagelijks leven zodanig beperkt, terwijl het feitelijk geen realistische angst is, spreken we van een angststoornis. 

Angststoornissen komt ook vaak voor bij mensen met autisme. Er bestaan meerdere soorten angststoornissen zoals bijvoorbeeld: de obsessief-compulsieve stoornis (OCD) oftewel een dwangstoornis, de sociale angststoornis.  Een angststoornis heeft grote gevolgen voor iemands dagelijkse functioneren, bijvoorbeeld op school of op het werk. De kwaliteit van leven wordt ernstig aangetast. 

Symptomen van angst zijn onder meer: 

• schrikachtig gedrag 
• hartritmestoornissen 
• kortademigheid 
• geagiteerd en bedroefd zijn 
• wankel en slap gevoel 
• zich zweterig, misselijk en ziek voelen 
• slapeloosheid, nachtmerries 

We hebben hierover gepraat in het auti vrouwencafe. Veel vrouwen hadden angsten voor;  

• Sociale situaties (wat moet je zeggen, wat denken mensen van je?) 
• Veranderingen, routines 
• Onbegrip/stigma in de maatschappij 
• Naar buiten gaan 
• Drukte, ruimte met veel mensen 
• Bang voor afwijzing, verlatingsangst 
•  Onbestemde angst die altijd aanwezig is
• Dingen die niet kloppen/niet eerlijk zijn, bv dierenleed (‘pijnvrees’)

We hebben gesproken over wat de een angst noemt dat dit voor de ander spanning/stress betekent. Wat is angst, hoe kan je dit definiëren. Gesproken over dat bij veel stress/spanning de angst toe kan nemen. Gesproken over irreële en reële angsten. Conclusie was dat het niet uitmaakt hoe je het noemt, dat het belangrijker is hoe je er mee omgaat. 

Triggers besproken: 

• Geluiden bv piepgeluiden bij kassa, brandalarm 
• Gesprekken met collega's 
• Iemand die onverwachts voor de deur staat/aanbelt 
• Onverwachte dingen 
• Niet weten wat er gebeurt (bv gesprek) 
• In sociale situaties, doe ik het wel goed? 
• Onverwachts aangesproken worden 
• Feestje/verjaardagen 
• Dingen waar ik geen controle over heb 
• Het dagelijks leven geeft angst 
• Onbekende situaties 

Angst kost veel energie, maakt onzeker en sommigen voelen zich niet altijd begrepen rondom hun angst. Signalen van angst die verder genoemd werden waren: trillen, zweten, bonkend hart, wakker liggen, nadenken, niet communiceren, raar voelen in het hoofd, hoofdpijn. 

Wat kan helpen bij angst: 

• Voorbereiden (filmpje kijken, beeld vormen, route uitzoeken etc) 
• Duidelijkheid krijgen 
• Behapbaar maken, kleine stapjes 
• Vermijden 
• Iemand meenemen 
• Back-up plan maken 
• Escape inplannen 
• Medicatie op tijd innenem 
• Geen spannende film kijken voor die tijd 
• Rust nemen 
• Buiten zijn 
• Beweging 
• Iemand helpen keuzes maken 
• Liedje opzetten
•  Tekenen
• Schrijven

Een vrouw noemt het boek Vals alarm van Menno Oosterhof als tip over hoe om te gaan met angsten/obsessies.