dinsdag 13 december 2022

Autivrouwen café live & online woensdag 4 januari: Autisme en energiebalans & moeheid (steeds weer afwegen)

Sommige dingen die voor de meeste mensen “vanzelf” gaan, kunnen bij mensen met autisme veel energie kosten. Hoeveel energie het kost, verschilt natuurlijk van activiteit tot activiteit en van persoon tot persoon: mensen met autisme zijn heel verschillend in wat ze goed kunnen, waar ze moeite mee hebben, en in welke mate ze het wel of niet goed kunnen. 

Twee belangrijke aspecten die energie kunnen slurpen zijn overprikkeling en “doen alsof”. Een overdaad aan externe prikkels (waarnemingen) of interne prikkels (gedachten, emoties) bij mensen met autisme ervoor kan zorgen dat er minder energie over is om nieuwe dingen te verwerken: er ontstaat een soort informatie-file. Daarnaast kan een dag van ’s morgens vroeg tot ’s avonds laat een aaneenschakeling van drukte en onrust zijn. Rennen, draven, verplichtingen… Alles lijkt belangrijk en urgent. Door geen tijd te nemen voor ontspanning raken we uit balans. We blijven in de stress-stand staan. Je krijgt of neemt geen tijd om alle opgedane informatie en prikkels te verwerken en je raakt het overzicht kwijt. 

Welke dingen kosten jouw energie? Welke afwegingen moet jij maken om de balans goed te houden? Welke activiteiten geven jouw energie? 

Wil je hierover met andere autivrouwen praten dan ben je van harte welkom.

Interessant artikelen om in dit kader te lezen: 


LIVE bijeenkomst 
In januari is er géén online bijeenkomst, maar zijn er twee live groepen. 
Voor de live bijeenkomsten is het themagesprek van 19.30-20.30. Inloop vanaf 19.15 uur. 
Hosts zijn Charlotte Beijer en Martine Jetten

Locatie voor live bijeenkomsten 
 Zijpendaalseweg 25
 6814CC Arnhem 

AANMELDEN NOODZAKELIJK 
 E-mail: administratie@krekelautismecoaching.nl 
 Telefoonnummer: 026-325 21 63

vrijdag 9 december 2022

Verslag Autivrouwen café woensdag 7 december: Autisme en de feestdagen

Elk jaar kijken vele mensen uit naar die leuke feestmaand december. Sinterklaas, Kerstmis en nieuwjaar. Feesten, cadeautjes, afspreken met vrienden en familie, veel en lekker eten, samenzijn, muziek, lichtjes, versierde huizen … Kortom, wat kan er nu niet leuk zijn aan die maand? 

Voor mensen met autisme kan deze maand helemaal niet leuk zijn, dat hoeft dus niet, maar het kan zeker wel. Autisme en de feestdagen, het kan een zware combinatie zijn. 

Een persoon met autisme houdt doorgaans van voorspelbaarheid, duidelijkheid, structuur, routines, rust … allemaal dingen die door al deze feestdagen doorbroken worden, wat voor ontzettend veel stress en chaos kan zorgen met zelfs crisissen tot gevolg. Maar wat als je nu autisme hebt, maar toch heel erg houdt van de feestdagen? Hoe kom je die dan door? 
De feestdagen is een periode waarin we allemaal hetzelfde doel hebben: een gezellige, warme, liefdevolle, fijne en ontspannen tijd beleven. 
Geniet jij van de feestdagen of geeft het jou veel stress? Hoe zorg jij voor fijne en ontspannen feestdagen? 

We hebben hier in het autivrouwencafé met elkaar over gepraat. 

Samenvatting van het online café 
Sommige vrouwen hebben al stappen gemaakt in het grenzen stellen en anderen hebben bijvoorbeeld nog maar net een diagnose en zijn nog zoekend. Veel deelnemers gaven aan dat ze de neiging hebben zich aan te passen. Daardoor gaan ze over hun grenzen heen en soms komen ze daar pas later achter. Wanneer ze hun grenzen aangegeven snapt de omgeving dat niet altijd en dat kan dan weer een schuldgevoel geven.

Uit de gesprekken die de deelnemers met elkaar gevoerd hebben kwamen de volgende tips: 
-Meer rust pakken tijdens de dagen zelf i.p.v. achteraf merken dat het te veel was 
-Naar een vakantiehuisjes gaan en niet mee doen 
-De dag inrichten zoals iedere andere dag 
-Duidelijke afspraken maken 
-Aangeven dat je gedurende dag regelmatig een rustmoment in last 
-Gehoorbescherming dragen, dus je bewust zijn van je eigen prikkelgevoeligheid en daar maatregelen voor nemen 
-Bewust zijn van wanneer je overprikkeld bent, wat zijn jouw signalen, en als je de signalen niet voelt een wekkertje zetten om zo bewust tot rust te komen 
-Niet gaan maar een ander moment afspreken waarop het rustiger is (het kan dan wel verdrietig zijn dat je daardoor mist wat anderen afspreken en met elkaar meemaken.) 
 -3e en 4e kerstdag niets plannen zodat je hersteltijd hebt .

De conclusie was dat het vooral belangrijk is om dat te doen wat voor jezelf goed voelt. Voor de 1 kan dat zijn om wel over je grenzen te gaan en daarna te herstellen en voor de ander kan dat zijn om niet te gaan, of bijvoorbeeld wel te gaan en rustmomenten in te bouwen.

Samenvatting van het live café 
De decembermaand is voor veel mensen een beladen en drukke maand. De sociale druk die er op de feestdagen ligt vraagt vooral veel van mensen met ASS. De verplichting, het botsen van verschillende behoeften (mn samenzijn en de lengte van dit samenzijn), keuzes en het vinden van balans in eenzaamheid en samen zijn. Ondanks het voornemen dit jaar toch echt voor jezelf te kiezen verzanden mensen in oude patronen en gaan daarbij mee in de verwachting van de decembermaand. Toch zijn er ook mensen die ervan genieten ondanks de overprikkeling die veelal pas achteraf wordt ervaren waarna weer een nieuwe feestdag voor de deur staat. 

Een aantal van de tips die men meeneemt of aan elkaar geeft zijn: 
-Probeer te communiceren, aangeven als iets niet gaat. 
-Proberen bij jezelf te komen en te blijven jouw behoefte los van de ander. 
-Kleinere blokken in planning dus niet hele dag bij familie maar bv dagdeel. 
-Eigen moment creëren door bv een ommetje te maken waardoor je even uit de situatie bent. 
-De overlevingsstand proberen los te laten door meer in het moment te zijn maar ook de lading eraf te halen. 
-Zo vertelt iemand die is uitgenodigd bij vrienden dat zij wel wil komen, maar zonder alle toeters en bellen. Gewoon gezellig eten en een spelletje doen dat haalt voor haar de druk eraf.. 
-Creëer voorspelbaarheid waar mogelijk.

donderdag 3 november 2022

Autivrouwencafé live & online woensdag 7 december: Autisme en de feestdagen

Elk jaar kijken vele mensen uit naar die leuke feestmaand december. 
Sinterklaas, Kerstmis en nieuwjaar. Feesten, cadeautjes, afspreken met vrienden en familie, veel en lekker eten, samenzijn, muziek, lichtjes, versierde huizen, … Kortom, wat kan er nu niet leuk zijn aan die maand? 

Voor mensen met autisme kan deze maand helemaal niet leuk zijn, dat hoeft dus niet, maar het kan zeker wel. Autisme en de feestdagen, het kan een zware combinatie zijn. 

Een persoon met autisme houdt doorgaans van voorspelbaarheid, duidelijkheid, structuur, routines, rust … allemaal dingen die door al deze feestdagen doorbroken worden, wat voor ontzettend veel stress en chaos kan zorgen met zelfs crisissen tot gevolg. 
Maar wat als je nu autisme hebt, maar toch heel erg houdt van de feestdagen? Hoe kom je die dan door?
De feestdagen is een periode waarin we allemaal hetzelfde doel hebben: een gezellige, warme, liefdevolle, fijne en ontspannen tijd beleven. 
Geniet jij van de feestdagen of geeft het jou veel stress? Hoe zorg jij voor fijne en ontspannen feestdagen? 

Wil je hierover met andere autivrouwen praten dan ben je van harte welkom. 



LIVE en ONLINE bijeenkomst 
Voor de live bijeenkomsten is het themagesprek van 19.30-20.30. Inloop vanaf 19.15 uur. 
Host van het live café is Charlotte Beijer. 

Voor de digitale bijeenkomsten is het themagesprek van 19.30-20.30. Instroom vanaf 19.15 uur.
Host van het online café is Maartje de Vries. In de maand december zal Margot Verduin het café eenmalig voor haar waarnemen. 

Locatie voor live bijeenkomsten 
Zijpendaalseweg 25 
6814CC Arnhem 

AANMELDEN NOODZAKELIJK 
E-mail: administratie@krekelautismecoaching.nl 
Telefoonnummer: 026-325 21 63

Verslag autivrouwencafé woensdag 2 november: autisme en (vrijwilligers)werk

Weten waar je kracht ligt.
Ieder mens met autisme is anders. Daarom is het ook zo belangrijk om te weten hoe jij in elkaar steekt. Er is niet één bepaald soort (vrijwilligers) werk dat bij je past als je autisme hebt. Mensen met autisme vind je in alle mogelijke sectoren. Want ieder mens is anders – en autisme uit zich ook bij iedereen weer anders. Daarom is het belangrijk dat je ontdekt wat bij jou past. Autisme hoeft geen belemmering te zijn: verschillende soorten werk, dagbesteding zijn mogelijk, afhankelijk van je talenten. 
Sommige mensen met autisme hebben specifieke talenten die voor bedrijven waardevol kunnen zijn. Voorbeelden hiervan zijn: technisch inzicht, het vermogen om lange tijd geconcentreerd met één onderwerp bezig te zijn, oog voor detail en een sterk analytisch denkvermogen. Autisme kan invloed hebben op veel verschillende (cognitieve en sociale) functies en vaardigheden, zoals het verwerken van zintuiglijke prikkels, sociale contacten met collega's of het werk plannen en organiseren. Autisme brengt een eigen mix van sterke en zwakke kanten met zich mee. 
Heb jij (vrijwilligers) werk, dagbesteding die bij jou past? Heb je op je (vrijwilligers) werk verteld dat je autisme hebt? Heb je aanpassingen gedaan?

We hebben hier in het autivrouwencafé met elkaar over gepraat. 

Werk geeft voor een ieder een andere invulling aan het leven. Ook de behoefte naar randvoorwaarden verschillen per persoon, per beroep. De beroepen zijn zeer divers; vrijwilligerswerk , dienstverband en ZZP van zorg tot bedrijfsleven. Toch zijn er her en der overeenkomsten.
-Mensen vertellen over hun diagnose. Collega of werkgever reageert hier wisselend op. Soms meedenkend, soms weet men niet altijd hoe zij ermee moeten/kunnen omgaan. Wanneer je zelf kan aangeven wat je nodig hebt -bijvoorbeeld een stille werkplek in plaats van een kantoortuin - lijkt men hier wel rekening mee te willen/kunnen houden. Wanneer je zelf nog niet weet wat voor je werkt is dit een stuk lastiger.
-het nemen van pauzes en het sociale contact met collega's kan veel energie kosten.
-het stellen van prioriteiten, hoofd en bijzaken is lastig. De angst om op een gegeven moment niet meer weten waar te beginnen. Je gaat nu immers zo lekker, waardoor je ook geen vermoeidheid voelt (op dat moment).
-Gedrevenheid, focus op een taak en dan ook liever niet willen stoppen, omdat opnieuw beginnen of schakelen veel energie kost. 

Voor bijna alle vrouwen gold dat het betaald werk een zoektocht is. Dat dit veel druk geeft, bijna alle vrouwen hebben een burn-out (gehad). 
 Dat de zoektocht hierin voor veel verdriet zorgt, dat het niet altijd lukt zoals je graag zou willen. Dat geeft een gevoel van rouw. 
Veel vrouwen doen een vorm van vrijwilligerswerk waarin rust & vrijheid, je eigen tijd invullen heel belangrijk is. Dit maakt dat dit beter lukt, rust geeft. 
Het is een worsteling om je erbij neer te leggen dat (betaald) werk niet lukt en een zoektocht naar wat geeft je dan voldoening en perspectief. Dat lukt de een al beter dan de ander.
De conclusie was dat je eigen pad hierin volgen heel belangrijk is. Doen wat goed voor jou is. Een simpel leven is goed genoeg. 
Ook kwam naar voren dat het onzichtbare onvermogen (in werk) soms heel lastig is, dat er zoveel is wat je aan de buitenkant niet kan zien. Voor de vrouwen was het prettig en fijn om met elkaar deze kwetsbaarheid te delen en herkenning te horen in de zoektocht naar werk. Dit geeft verbinding en een krachtig gevoel.

maandag 10 oktober 2022

Autivrouwencafé woensdag 2 november live & online: Autisme en (vrijwilligers)werk

Weten waar je kracht ligt. Ieder mens met autisme is anders. Daarom is het ook zo belangrijk om te weten hoe jij in elkaar steekt. Er is niet één bepaald soort (vrijwilligers) werk dat bij je past als je autisme hebt. 
Mensen met autisme vind je in alle mogelijke sectoren. Want ieder mens is anders – en autisme uit zich ook bij iedereen weer anders. Daarom is het belangrijk dat je ontdekt wat bij jou past. 
Autisme hoeft geen belemmering te zijn: verschillende soorten werk, dagbesteding zijn mogelijk, afhankelijk van je talenten. 
Sommige mensen met autisme hebben specifieke talenten die voor bedrijven waardevol kunnen zijn. Voorbeelden hiervan zijn: Technisch inzicht, het vermogen om lange tijd geconcentreerd met één onderwerp bezig te zijn, oog voor detail en een sterk analytisch denkvermogen. 
Autisme kan invloed hebben op veel verschillende (cognitieve en sociale) functies en vaardigheden, zoals het verwerken van zintuiglijke prikkels, sociale contacten met collega's of het werk plannen en organiseren. Autisme brengt een eigen mix van sterke en zwakke kanten met zich mee. 

Heb jij (vrijwilligers) werk of dagbesteding die bij jou past? Heb je op je (vrijwilligers) werk verteld dat je autisme hebt? Heb je aanpassingen gedaan? 

Wil je hierover met andere autivrouwen praten dan ben je van harte welkom. 


LIVE en ONLINE bijeenkomst 
Voor de live bijeenkomsten is het themagesprek van 19.30-20.30. Inloop vanaf 19.15 uur. 
Host van het live café is Charlotte Beijer. 

Voor de digitale bijeenkomsten is het themagesprek van 19.30-20.30. Instroom vanaf 19.15 uur. 
Host van het online café is Maartje de Vries.  

Locatie voor live bijeenkomsten 
Zijpendaalseweg 25 
6814CC Arnhem 

AANMELDEN NOODZAKELIJK 
E-mail: administratie@krekelautismecoaching.nl 
Telefoonnummer: 026-325 21 63

Verslag autivrouwencafé woensdag 5 oktober: Autisme en hoe richt ik mijn leven in?

Autisme kun je niet voorkomen. Het gaat ook nooit meer helemaal weg. Je kunt het dus zien als een deel van wie je bent. Je kunt wel leren er beter mee om te gaan en je sterke kanten in te zetten. Dan wordt het leven met autisme iets makkelijker voor jezelf. 
Net zoals iedereen beleeft iedereen met autisme zijn leven op een geheel eigen wijze. Wat is voor jou belangrijk in je leven met autisme? Hoe richt jij je leven in? Heb jij aanpassingen gedaan in je leven of juist niet? 

We hebben hier in het autivrouwencafé met elkaar over gepraat. 

De vraag waar we mee zijn gestart is: Wat is voor jou belangrijk in je leven met autisme? 
We hebben besproken of er onderscheid zit in  'belangrijk in je leven?' of  'belangrijk in je leven met autisme?' De vraag bij veel vrouwen hierin was ook: "welk deel is van mij, welk deel is mijn autisme?"  Autisme is belangrijk in het leven. Maar daarnaast ook de lat lager leggen, meer jezelf zijn. 
Voor anderen is ook de balans belangrijk in wat van betekenis is, hoe verdeel je je energie, je eigen tempo te lopen, durf je meer tijd voor dingen in te plannen en afspraken af te zeggen. Zodat je goed voor jezelf zorgt. 
Duidelijkheid geeft ook rust. 
Wat in de gesprekken duidelijk naar voren komt is hoe belangrijk de energiebalans is, maar ook verwachting van de maatschappij en hoe kan/wil ik mijn omgeving betrekken. 
Met een uitspraak/quote: Mijn autisme is het fundament waarop ik mijn leven bouw. 

We hebben ook besproken wat iedereen anders zou willen in zijn leven:
-Sociale contacten uitbouwen 
-Niet afhankelijk zijn van een uitkering 
-Zorgen voor mezelf 
-Accepteren dat er veranderingen blijven 
-Dingen delen 
-Minder gedoe met social media 
-Stabiliteit op gebied van werk-wonen 
-Een gelukkige relatie hebben 
-Huisje, boompje, beestje 
-Rust 

Na afloop van het autivrouwencafé deelde één van de deelnemers een gedicht over de bijeenkomst. Het gedichtje gaat over 'thuiskomen' bij gelijkgestemden. 

Zonder woorden 

Als ik bij jullie ben 
Hoef ik even niet te spreken 
In die vage, vreemde taal... 

Als ik bij jullie ben 
Hoef ik even niet te spelen 
Die rare rol, genaamd 'normaal'.. 

Als ik bij jullie ben 
Haal ik adem en ontlaad ik 
Kom ik thuis na zoveel tijd.. 

Als ik bij jullie ben 
Is er ruimte, is er liefde 
Is er veel gezelligheid... 

Als ik bij jullie ben 
Blijf ik graag een beetje langer 
Wil ik niet zo snel weer gaan... 

Omdat wij elkaar 
Juist zonder woorden 
Zo waarachtig mooi verstaan... 🌈 

Een fijne dag gewenst…

donderdag 8 september 2022

Autivrouwencafé 5 oktober live & online: Autisme en hoe richt ik mijn leven in?

Autisme kun je niet voorkomen. Het gaat ook nooit meer helemaal weg. 
Je kunt het dus zien als een deel van wie je bent. Je kunt wel leren er beter mee om te gaan en je sterke kanten in te zetten. Dan wordt het leven met autisme iets makkelijker voor jezelf. 
Net zoals iedereen beleeft iedereen met autisme zijn leven op een geheel eigen wijze. 
Wat is voor jou belangrijk in je leven met autisme? Hoe richt jij je leven in? 
Heb jij aanpassingen gedaan in je leven of juist niet? 

Wil je hierover met andere autivrouwen praten dan ben je van harte welkom. 

Interessant artikel om in dit kader te lezen: 

LIVE en ONLINE bijeenkomst 
Voor de live bijeenkomsten is het themagesprek van 19.30-20.30. Inloop vanaf 19.15 uur. 
Host van het live café is Charlotte Beijer. 
Voor de digitale bijeenkomsten is het themagesprek van 19.30-20.30. Instroom vanaf 19.15 uur. 
Host van het online café is Maartje de Vries. In de maand december zal Margot Verduin het café waarnemen. Ter voorbereiding hierop sluit zij in oktober een keertje aan.

Locatie voor live bijeenkomsten 
Zijpendaalseweg 25 
6814CC Arnhem 

AANMELDEN NOODZAKELIJK 
E-mail: administratie@krekelautismecoaching.nl 
Telefoonnummer: 026-325 21 63

Verslag autivrouwencafé 7 september: Autisme diagnose accepteren, hoe doe jij dat?

Nadat een diagnose autisme is gesteld volgt er vaak een fase van acceptatie. Voor veel mensen met autisme houdt dit in dat zij eerdere ervaringen opnieuw gaan plaatsen, als het ware door een autistische bril. Dit kan bijvoorbeeld helpen om te begrijpen waarom hun leven op een bepaalde manier is gelopen en waarom zij bepaalde problemen hebben ervaren. 

Het acceptatieproces bij mensen met autisme kan op verschillende manieren verlopen. Er kan sprake zijn van een rouwproces waarbij gevoelens van boosheid en depressiviteit aanwezig zijn, maar een diagnose kan ook juist een gevoel van opluchting oproepen. Er is een deel van de mensen met autisme die zichzelf volledig accepteert en juist trots is op het anders zijn. Er is ook een deel waarbij mensen met autisme zich vaak geïsoleerd, somber en angstig voelen. 

Hoe is bij jou het proces verlopen na de diagnose? Heb jij de diagnose geaccepteerd? Wat heb jij als helpend ervaren bij het accepteren van je diagnose? 

De meeste vrouwen hebben nog niet zo lang geleden de diagnose autisme gekregen. Hier hebben we over gepraat met als eerste vraag: Was de diagnose helpend voor jou? 
- De diagnose kan handvatten geven en geeft meer herkenning 
- Het blijft een zoektocht; wat is autisme voor mij 
- De diagnose was een bevestiging van wat ik al wist 
- Met de diagnose kan ik leren hoe ik meer mezelf kan zijn ipv mij aanpassen aan de omgeving 
- De diagnose heeft mij geholpen in mijn schuldgevoel en hoe ik de positieve dingen meer kan inzetten 
- Het blijft een zoektocht 
- Ik accepteer nu hulp, maar ben mezelf opnieuw aan het leren kennen, wat ik kan/niet kan en daarmee mijn leven opnieuw aan het inrichten. 

Heb jij na de diagnose aan mensen verteld dat je autisme hebt/ autistisch bent? 
Veel vrouwen vinden dit nog lastig. Het is zelf nog zoeken en dan is het moeilijk uit te leggen aan anderen. 
Voor sommigen was het makkelijker om te vertellen, omdat mensen er geen ding van maken en er geen taboe om heen hangt. 
Veel mensen weten niet wat autisme is en dat maakt het dan moeilijk. Dan is het soms makkelijk om te vertellen waar je last van hebt en wat je nodig hebt. 
Een van de vrouwen heeft het juist aan iedereen verteld. Het is wel moeilijk om te vertellen wat het inhoudt, of je krijgt een reactie van: ‘ik merk er niets van’. 
Na de diagnose was het al een moeilijke tijd, ik had even genoeg aan mezelf. 
Soms is het een groot geheim en moet het eerst zelf bezinken voordat je het aan anderen kan vertellen. 

Accepteren hoe doe je dat? Wat wil jij hierin? 
- Ik zou er trots op willen zijn, dat ik het durf te vertellen en antwoord heb op alle vragen 
- Ik zou willen dat mijn acceptatie is toegenomen en ik het kan delen 
- Ik wil mezelf waarderen om mijn sterke kanten en met mijn positieve kanten er meer plezier aan   
  kunnen beleven #autisticjoy 
- Ik heb het geaccepteerd en wil het meer uitbuiten, mijn positieve kanten gebruiken 
- Ik wil leren omgaan met waar ik tegen aan loop 
- Ik heb honger naar informatie & begeleiding, zoeken naar een weg.

Wat neem je mee? 
- 1e stap in lotgenotencontact was fijn 
- Tip: Autminds congres voor en door mensen met autisme (Amsterdam) 
- Het is leuk om andere vrouwen met autisme te ontmoeten 
- Mooie, rustige gesprekken en verhalen, dat was fijn! 
- Je bent niet alleen, herkenning, delen! 
- Tio: Tegenover elk negatief punt ook een positieve kant ertegenover zetten 
-‘Fijn’ herkenning dat meerdere mensen een autistic burn-out hebben, de verhalen delen.

maandag 1 augustus 2022

Autivrouwen café woensdag 7 september live & online: Autismediagnose accepteren, hoe doe jij dat?

Nadat een diagnose autisme is gesteld volgt er vaak een fase van acceptatie.

Voor veel mensen met autisme houdt dit in dat zij eerdere ervaringen opnieuw gaan plaatsen, als het ware door een autistische bril. Dit kan bijvoorbeeld helpen om te begrijpen waarom hun leven op een bepaalde manier is gelopen en waarom zij bepaalde problemen hebben ervaren.

Het acceptatieproces bij mensen met autisme kan op verschillende manieren verlopen.

Er kan sprake zijn van een rouwproces waarbij gevoelens van boosheid en depressiviteit aanwezig zijn, maar een diagnose kan ook juist een gevoel van opluchting oproepen. Er is een deel van de mensen met autisme die zichzelf volledig accepteert en juist trots is op het anders zijn.

Er is ook een deel waarbij mensen met autisme zich vaak geïsoleerd, somber en angstig voelen.

Hoe is bij jou het proces verlopen na de diagnose? Heb jij de diagnose geaccepteerd? Wat heb jij als helpend ervaren bij het accepteren van je diagnose?

 

Wil je hierover met andere autivrouwen praten dan ben je van harte welkom.

 

Interessant artikel om in dit kader te lezen:

https://mandyverleijsdonk.nl/hoe-accepteer-je-de-diagnose/

donderdag 2 juni 2022

Zomerstop

In juli en augustus is er in verband met de zomervakantie geen autivrouwencafé. Het volgende café is op woensdag 7 september. Informatie hierover volgt

Verslag autivrouwencafé 1 juni: Autisme en jezelf zijn (en wat de ander vindt)

In onze maatschappij ligt veel nadruk op jezelf zijn en het beste uit jezelf halen. Tegelijkertijd zien we een sterke toename in psychiatrische diagnoses en media-aandacht voor psychische problematiek. Daarmee wordt de vraag naar authenticiteit in het kader van zo’n diagnose belangrijk: hoe ‘moet je’ jezelf zijn met bijvoorbeeld autisme? 

Helemaal jezelf zijn is bevrijdend. Het betekent dat je door het leven gaat als wie en wat je bent, zonder allerlei ingewikkelde maskers te dragen of je anders voor te doen. Maar hoewel helemaal jezelf zijn zo simpel klinkt, voor de meesten van ons is het niet zo eenvoudig. 

Mensen met autisme hebben de neiging om zich meer en vaker aan te passen aan de (on)geschreven regels van neuro typische mens (de mens zonder autisme). Ook weten we dat vrouwen met autisme meer camoufleren dan mannen met autisme. Blijf je doorgaan met jezelf aan te passen aan de omgeving, of laat je het autisme meer toe in je leven? Hoe kun je meer jezelf zijn, wat is daar voor nodig? En wat vinden anderen daarvan?

Hier hebben we over gepraat met als eerste vraag: Ben jij jezelf of pas jij je aan? 
- Sinds de diagnose autisme kan ik meer mezelf zijn. De afstemming met mijn partner is makkelijker  
   geworden. Ik kan meer plaatsen waar dingen vandaan komen. 
 - Ik pas me heel erg aan. Wat ik van de maatschappij meekrijg en mezelf opleg. 
 - Ik heb me veel aangepast, daardoor ook in een burn-out geraakt. Daarna kreeg ik de diagnose 
   autisme. 
 - Thuis kan ik mezelf zijn. 
 - Ik realiseer me nu pas dat ik me altijd aanpas. 
 - De diagnose helpt. Ik heb altijd gemaskeerd om te overleven. Aan de maatschappij aangepast. Sinds  
   de diagnose kan ik meer bij mezelf komen. 

Als ik helemaal mezelf zou zijn wat zou ik dan niet meer doen of juist gaan doen? 
 - Sociale verplichtingen minderen 
 - Ik zou mijn werk anders inrichten 
 - In de sociale contacten meer van mezelf laten zien 
 - Met vrienden/sociale contacten minder doen zoals ik denk dat dit hoort te zijn. Aanpassen creëert           ook afstand. 
 - Werk/vrijwilligerswerk gaan doen waar ik blij van wordt en waarin ik helemaal mezelf kan zijn 
 - Niet meer anderen pleasen of mezelf anders voor doen 
 - Vrijer zijn 
 - In contacten meer over mezelf vertellen. 

Wat zijn de gevolgen als je niet jezelf bent? Het grootste gevolg - iets wat veel vrouwen herkennen - is uiteindelijk een burn-out, omdat ze zich zo lang aangepast hebben. Meer op korte termijn zijn er ook gevolgen: 
- In de war zijn 
 - Geïrriteerd 
 - Negatieve emoties 
 - Overprikkeld 
 - Lichamelijke ongemakken 
 - Over eigen grenzen gaan 
 - Het kost heel veel energie 
 - Kritische stem wordt luider 
 - Terugtrekken 
 - Veel overdenken 
 - Gesprekken analyseren 

Hoe kan je meer jezelf zijn, wat heb je dan nodig? 
 - Milder zijn naar mezelf 
 - Acceptatie autisme 
 - Omgeving creëren waarin ik me veilig voel 
 - Idee hebben van wie ik ben als ik mezelf ben 
 - Gevoel mee leren omgaan wat anderen vinden 
 - Gesprekken met coach helpen 
 - Baby stapjes in de praktijk brengen 
 - Beginnen bij wie ik me op mijn gemak voel 
 - Tijd nemen om te ontdekken wie ik ben en wat voor mij werkt 
 - Grenzen aangeven 
 - Meer naar durven handelen

donderdag 12 mei 2022

Autivrouwen café woensdag 1 juni online & live: Autisme en jezelf zijn (en wat de ander vindt)

In onze maatschappij ligt veel nadruk op jezelf zijn en het beste uit jezelf halen. Tegelijkertijd zien we een sterke toename in psychiatrische diagnoses en media-aandacht voor psychische problematiek. Daarmee wordt de vraag naar authenticiteit in het kader van zo’n diagnose belangrijk: hoe ‘moet je’ jezelf zijn met bijvoorbeeld autisme? 

Helemaal jezelf zijn is bevrijdend. Het betekent dat je door het leven gaat als wie en wat je bent, zonder allerlei ingewikkelde maskers te dragen of je anders voor te doen. Maar hoewel helemaal jezelf zijn zo simpel klinkt, is het voor de meesten van ons niet zo eenvoudig. 

Mensen met autisme hebben de neiging om zich meer en vaker aan te passen aan de (on)geschreven regels van de neuro typische mens (de mens zonder autisme). Ook weten we dat vrouwen met autisme meer camoufleren dan mannen met autisme. 

Blijf je doorgaan met jezelf aanpassen aan de omgeving, of laat je het autisme meer toe in je leven? Hoe kun je meer jezelf zijn, wat is daar voor nodig? En wat vinden anderen daarvan? 

Wil je hierover met andere autivrouwen praten dan ben je van harte welkom. 


LIVE en ONLINE bijeenkomst 

Voor de live bijeenkomsten is het themagesprek van 19.30-20.30. Inloop vanaf 19.15 uur. 
Voor de digitale bijeenkomsten is het themagesprek van 19.30-20.30. Instroom vanaf 19.15 uur. 

Locatie voor live bijeenkomsten 
Zijpendaalseweg 25 
6814CC Arnhem 

AANMELDEN NOODZAKELIJK 
E-mail: administratie@krekelautismecoaching.nl 
Telefoonnummer: 026-325 21 63

Verslag Autivrouwencafe 11 mei 2022: Autisme en sociale contacten

Hoewel de meeste mensen met autisme sociale contacten ingewikkeld vinden, wil dat uiteraard niet zeggen dat ze geen sociaal leven kunnen hebben of dat ze daar geen behoefte aan hebben.

Hoe we aankijken tegen vrienden en het aangaan van vriendschappen/sociale contacten, komt meestal voort uit de ervaringen die we hiermee hebben opgedaan. Bij de meeste mensen wordt op jonge leeftijd al veel nadruk gelegd op het aangaan van sociaal contact. 

Spelen op het schoolplein, speelplaats, thuis, of op straat is iets wat ouders graag bij hun kinderen zien. Het idee is namelijk dat het aangaan en onderhouden van vriendschappen/sociale contacten helpt bij het ontwikkelen van sociale, emotionele en cognitieve vaardigheden. 

Hiermee wordt het volgende bedoeld: 

1. Sociale vaardigheden: Het aangaan van gesprekjes met andere mensen, interesses delen en op een prettige manier contact maken met anderen. 

2. Emotionele vaardigheden: Jij beïnvloedt de gevoelens van anderen en anderen beïnvloeden jouw gevoelens. Hierbij kan gedacht worden aan het inleven in de emoties van anderen en hoe hierop te reageren. 

3. Cognitieve vaardigheden: Contact met vrienden zorgt ervoor dat je van elkaar kunt leren. Met andere mensen kun je samen dingen ontdekken, onderzoeken en over onderwerpen discussiëren. 

Mensen met ASS vinden het vaak moeilijk om vriendschappen te ontwikkelen. Lukt het hen daardoor minder goed om sociale, emotionele en cognitieve vaardigheden te ontwikkelen? Dat is nog maar de vraag.

We hebben als eerste gepraat over: Welke sociale contacten heb jij? 
Dit was bij veel van de vrouwen een pijnlijk, moeilijk punt. Zij willen wel meer sociale contacten, maar het lukt niet goed. Onderweg zijn er vriendschappen verloren gegaan. Als er sociale contacten zijn is dit vaak via sport, (vrijwilligers) werk, familie, middelbare school, dagbesteding, woonplek. 

De vraag kwam ook naar voren: Wanneer is iemand een vriend/vriendin?
- Een wederzijdse klik 
- Dingen samen ondernemen 
- Over en weer 
- In voor en tegenspoed 
- Jezelf kunnen zijn 
- Persoonlijk contact 
- Samen lachen 
- Er voor elkaar zijn 

Het begrip vriendschap maakt ook kwetsbaar. Als je iemand een vriend noemt kan het pijnlijk zijn als dat niet wederzijds is, of als de vriendschap stuk loopt.

donderdag 21 april 2022

Autivrouwencafé woensdag 11 mei 2022 online & live: Autisme en sociale contacten

Vanwege de meivakantie vindt het autivrouwencafé dit keer de tweede woensdag van de maand plaats.

Hoewel de meeste mensen met autisme sociale contacten ingewikkeld vinden, wil dat uiteraard niet zeggen dat ze geen sociaal leven kunnen hebben, of dat ze daar geen behoefte aan hebben. Hoe we aankijken tegen vrienden en het aangaan van vriendschappen/sociale contacten komt meestal voort uit de ervaringen die we hiermee hebben opgedaan. Bij de meeste mensen wordt op jonge leeftijd al veel nadruk gelegd op het aangaan van sociale contacten.

Spelen op het schoolplein, speelplaats, thuis, of op straat is iets wat ouders graag bij hun kinderen zien. Het idee is namelijk dat het aangaan en onderhouden van vriendschappen/sociale contacten helpt bij het ontwikkelen van sociale, emotionele en cognitieve vaardigheden. 

Hiermee wordt het volgende bedoeld: 
1. Sociale vaardigheden: Het aangaan van gesprekjes met andere mensen, interesses delen en op een prettige manier contact maken met anderen. 
2. Emotionele vaardigheden: Jij beïnvloedt de gevoelens van anderen en anderen beïnvloeden jouw gevoelens. Hierbij kan gedacht worden aan het inleven in de emoties van anderen en hoe hierop te reageren. 
3. Cognitieve vaardigheden: Contact met vrienden zorgt ervoor dat je van elkaar kunt leren. Met andere mensen kun je samen dingen ontdekken, onderzoeken en over onderwerpen discussiëren. 

Mensen met ASS vinden het vaak moeilijk om vriendschappen te ontwikkelen. Lukt het hen daardoor minder goed om sociale, emotionele en cognitieve vaardigheden te ontwikkelen? Dat is nog maar de vraag. 

Welke sociale contacten heb jij? Ben jij daar tevreden over? Welke problemen ervaar je in de sociale contacten? 

Je bent van harte welkom als je hierover met andere autivrouwen wilt praten.

LIVE en ONLINE bijeenkomst 

Voor de live bijeenkomsten is het themagesprek van 19.30-20.30. Inloop vanaf 19.15 uur. 
Voor de digitale bijeenkomsten is het themagesprek van 19.30-20.30. Instroom vanaf 19.15 uur. 

Locatie voor live bijeenkomsten 
Zijpendaalseweg 25 
6814CC Arnhem 

AANMELDEN NOODZAKELIJK 
Telefoonnummer: 026-325 21 63

Verslag Autivrouwencafé 20 april 2022: Autisme en perfectionisme

Wegens ziekte is het online autivrouwencafé  deze maand verplaatst van 6 naar 20 april.

Perfectionisme bij mensen met autisme 
Mensen met autisme die perfectionistische gedragingen vertonen leggen de lat voor zichzelf heel hoog. Ze willen geen fouten maken en willen dingen altijd zo perfect mogelijk doen. Altijd maar doorgaan en geen grenzen kunnen stellen. Je voelt je erg verantwoordelijk en verbloemt je gevoelens, faalangst en onzekerheid onder een hoge prestatiedrang. Er is heel veel over perfectionisme geschreven, vaak niet speciaal in het kader van autisme. Ook mensen die geen autist zijn kunnen enorm perfectionistisch zijn. Door de lat altijd heel hoog te leggen, kost dit veel energie en het is dan ook erg vermoeiend. 

Er zijn zowel positieve kanten als valkuilen aan het perfectionisme. Hoe is dit bij jou? Welke ervaring heb jij hiermee en hoe ga je ermee om? 

We praten hier over met 6 vrouwen op 20 april. 

Op de eerste vraag: 'Hoe is het perfectionisme bij jou'  kwamen verschillende antwoorden: 
- Ik leg de lat erg hoog voor mezelf, daardoor kom ik snel in een burn-out. Ik wil het graag goed doen, helemaal op het werk. 
- Perfectionisme is bij mij ook wel een controle ding vanuit onzekerheid. 
- Ik heb er veel last van, wat ik doe moet perfect zijn. 
- Ik leg de lat hoog, wat ik de hele tijd zie is imperfectie. 
- Ik ga er altijd voor 200% voor. 

Zie je ook voordelen aan het perfectionisme? 
- In het werk wil ik het goed doen, anderen vinden mijn werk goed. 
- Als anderen weten dat ik het doe, dan komt het goed. 
- Doorzettingsvermogen 

Wat zou je anders willen? 
- Rust vinden in mezelf zodat ik het niet nodig heb. 
- Er minder stress van krijgen. 
- Iets meer nemen zoals het is, gevolg, minder stress 
- Perfecte doel in mijn hoofd ombuigen naar kleine stapjes, meerdere wegen naar het doel vinden en hulp vragen. 
- Meer loslaten. 

Wat werkt? 
- Met vallen en opstaan leren 
- Grijze gebied ontdekken 
- Minder streng zijn voor mezelf 
- Accepteren van mezelf 

Wat neem ik mee? 
- Kleine stapjes 
- Dat ik niet alleen ben. Ik heb soms een gevoel van eenzaam/alleen zijn op de wereld. Hier zie ik mensen die met hetzelfde worstelen. 
- Grijze gebied gaan vinden. 
- Verhalen van anderen horen geeft moed 
- Leren omgaan met perfectionisme.

dinsdag 8 maart 2022

Autivrouwencafé woensdag 6 april 2022 online & live: Autisme en perfectionisme

Perfectionisme bij mensen met autisme 
Mensen met autisme die perfectionistische gedragingen vertonen, leggen de lat voor zichzelf heel hoog. Ze willen geen fouten maken en willen dingen altijd zo perfect mogelijk doen. Altijd maar doorgaan en geen grenzen kunnen stellen. Je voelt je erg verantwoordelijk en verbloemt je gevoelens, faalangst en onzekerheid onder een hoge prestatiedrang. Er is heel veel over perfectionisme geschreven, vaak niet speciaal in het kader van autisme. Ook mensen zonder autisme kunnen enorm perfectionistisch zijn. Door de lat altijd heel hoog te leggen, kost dit veel energie en het is dan ook erg vermoeiend. 

Er zijn zowel positieve kanten als valkuilen aan het perfectionisme. Hoe is dit bij jou? Welke ervaring heb jij hiermee en hoe ga je ermee om? 

Wil je hierover met andere autivrouwen praten dan ben je van harte welkom. 


LIVE en ONLINE bijeenkomst 

Voor de live bijeenkomsten is het themagesprek van 19.30-20.30. Inloop vanaf 19.15 uur. 
Voor de digitale bijeenkomsten is het themagesprek van 19.30-20.30. Instroom vanaf 19.15 uur. 

Locatie voor live bijeenkomsten 
Zijpendaalseweg 25 
6814CC Arnhem 

AANMELDEN NOODZAKELIJK 
Telefoonnummer: 026-325 21 63

Verslag Autivrouwencafé 2 maart 2022: Autisme en prikkels

Mensen met autisme registreren meer prikkels dan de meeste andere mensen. Ze krijgen een grote hoeveelheid informatie binnen via de zintuigen. Alle sensorische indrukken moeten samen met alle gedachten en gevoelens die ze hebben door het brein verwerkt worden. En het brein van mensen met autisme is minder goed in staat onderscheid te maken tussen wat belangrijk en wat minder belangrijk is. Het ‘filter’ werkt bij hen anders. Je kunt je voorstellen dat zo’n berg aan informatie makkelijk leidt tot overprikkeling. 

Door overprikkeling kun je vaak minder goed nadenken en sociaal reageren. Ook kan je last hebben van minder overzicht. Waar raak jij overprikkeld van? Weet je wat je kunt doen om weer tot rust te komen? 

We praten hier over met 9 vrouwen op 2 maart. 

Op de eerste vraag, waar raak jij overprikkeld van kwamen de volgende antwoorden: 
 - Grote mensen massa’s 
 - Geluiden, geuren, licht 
 - Wat niet? Ik raak van bijna alles overprikkeld 
 - Sensorische prikkels 
 - Gesprekken 
 - Veel verschillende geluiden of harde geluiden 
 - Reclameborden 
 - Labeltjes, kleding 
 - Eigen gedachtes, kritische stem 
 - Onverwachte harde geluiden 
 - Interactie met mensen 
 - Boodschappen doen 
 - Aanraking 
 - Beweging 
 - Schakelen 
 - Als ik niet weet hoe ik dingen moet aanpakken 
 - De oorlog, alles moeten zien, horen 

Hoe ziet overprikkeling er bij de vrouwen uit? 
 - Ik ontplof 
 - Ik voel het niet bewust aankomen 
 - Ik hoor steeds de kritische stem 
 - Zelf merk ik het niet, maar mijn man signaleert het wel 
 - Moe 
 - Migraine/hoofdpijn 
 - Ziek 
 - Gespannen, gestrest 
 - Ik pas me aan, mensen zien het niet. Ik wordt heel moe 
 - Huilen 
 - Somberheid 
 - Ik kan het praten niet volgen, ik versta het niet, ik kan niet nadenken 
 - Vol hoofd 

Welke dingen kunnen helpen? 
- Naar buiten, het park in, wandelen, hardlopen  
- Dieren 
- Slapen, uitrusten, liggen, alleen zijn 
- Douchen
- Warmte deken, warm voetenbad 
- Yoga 
- Lezen 
- handwerken 

Tips: 
Het kan helpen om Flow activiteiten te gaan doen. 
Flow activiteiten; binnen je interesse, vergen enige mentale of fysieke inspanning, vergen aandacht, je verliest de tijd uit het oog. 
Fijn als je voor jezelf hier over nadenkt wat jou kan helpen en dit op een lijstje zet. Voorbeelden Flow activiteiten; Diamant painting, puzzelen, sudoku, mindfulness, schrijven, koken/bakken, handwerken, tv kijken, podcast, lezen. 

Bij overprikkeling-onderprikkeling kan je op je verschillende zintuigen dingen doen:










Andere tips: 

- Rustbox, website met allerlei tips voor ontspanning/ontprikkeling: Home - rustbox.be

- Podcast: autisme ontrafeld; Podcast Luisteren (PodNL): Autisme Ontrafeld              

   Autcast; AutCast | Podcast op Spotify

- Boek; Overprikkeling voorkomen Barbara de Leeuw; Overprikkeling voorkomen, Barbara de Leeuw | 9789088507939 | Boek - bruna.nl

- Stadsmoestuin Kweekland, vrijwilligerswerk 

- Mindfulness luisteren, Annelies Spek; Audiofragmenten – Mindfulness bij Autisme

vrijdag 4 februari 2022

Autivrouwencafé 2 maart 2022 online & live: Autisme en prikkels

Mensen met autisme registreren meer prikkels dan de meeste andere mensen. Ze krijgen een grote hoeveelheid informatie binnen via de zintuigen. Alle sensorische indrukken moeten samen met alle gedachten en gevoelens die ze hebben door het brein verwerkt worden. En het brein van mensen met autisme is minder goed in staat onderscheid te maken tussen wat belangrijk en wat minder belangrijk is. Het ‘filter’ werkt bij hen anders. Je kunt je voorstellen dat zo’n berg aan informatie makkelijk leidt tot overprikkeling. Door overprikkeling kun je vaak minder goed nadenken en sociaal reageren. Ook kan je last hebben van minder overzicht. 
Waar raak jij dan overprikkeld van? Weet je wat je kunt doen om weer tot rust te komen? 

Je bent van harte welkom als je hierover met andere autivrouwen wilt praten. 

Interessant om in dit kader te lezen : https://www.autismeacademie.nl/overprikkeling-is-de-essentie-van-autisme-uit-ons-boek-plan-b/

LIVE en ONLINE bijeenkomst
Voor de live bijeenkomsten is het themagesprek van 19.30-20.30. Inloop vanaf 19.15 uur.
Voor de digitale bijeenkomsten is het themagesprek van 19.30-20.30. Instroom vanaf 19.15 uur.

Locatie voor live bijeenkomsten
Zijpendaalseweg 25
6814CC Arnhem

AANMELDEN NOODZAKELIJK

E-mail:
administratie@krekelautismecoaching.nl

Telefoonnummer:
026-325 21 63

Verslag Autivrouwencafé 2 februari 2022: Autisme en grenzen

Over je grenzen heen gaan is een bekend fenomeen. Met name voor mensen met autisme. Het is lastig om je grens te voelen, om je grens onder woorden te brengen en om het tactisch over te brengen. Het kan ook zijn dat je zelf over je grenzen gaat, zonder dat iemand dat van je vraagt. 

Hoe stel jij je grenzen en hoe geef je die aan? Welke problemen ervaar je daar bij? Wat heb je hier in de loop der jaren over geleerd? 

Met 10 vrouwen praten we over dit thema. In het gesprek bleek dat je grenzen hebt op veel verschillende gebieden; sociaal, in de planning, op het werk, fysieke grenzen, qua prikkelgevoeligheid, qua energie. Soms is het moeilijk om de grens te voelen. Maar er worden ook belemmeringen ervaren door de vrouwen in het aangeven van de grens. Soms lukt dat ook, maar dan gaat iemand anders toch over je grens heen. De diagnose, of met de autismebril kijken helpt een aantal vrouwen om de grens meer te mogen aangeven. 

Op de vraag in welke situatie je graag beter/meer je grens aan zou willen geven kwamen de volgende antwoorden:
- In relaties/interactie met andere mensen 
- In relatie met mijn ouders 
- In alle situaties, ik ben nog niet gewend mijn grens te stellen 
- In de balans inspanning-ontspanning 
- Bij dingen die ik liever niet doe 
- Ik zou graag bij mijn grens willen blijven als ik hem stel, me niet laten overhalen
 -Op het werk 
- Ik zou graag gelijkheid willen oefenen, niet teveel of te weinig te doen, de finetuning 

Wat neem ik mee uit deze bijeenkomst:
 -Waarom stel je een grens niet?
 -Ik ben niet de enige die hier mee worstelt 
-Vanuit herkansing lukt het soms wel 
-Succes ervaringen opdoen 
-Veel herkenning 
-Ruimte voor jezelf is ook een basisbehoefte 
-Veel herkenning, dat is precies wat ik voel en ervaar 
-Ik ben tevreden met hoe ik mijn grenzen aangeef
-Kleine stapjes is ook genoeg

woensdag 12 januari 2022

Autivrouwen café woensdag 2 februari online & live: autisme en grenzen

Over je grenzen heen gaan is een bekend fenomeen. Met name voor mensen met autisme. Het is lastig om je grens te voelen, om je grens onder woorden te brengen en om het tactisch over te brengen. Het kan ook zijn dat je zelf over je grenzen gaat, zonder dat iemand dat van je vraagt. 

Hoe stel jij je grenzen en hoe geef je die aan? Welke problemen ervaar je daar bij? Wat heb je hier in de loop der jaren over geleerd? 

 Je bent van harte welkom als je hierover met andere autivrouwen wilt praten.

Verslag Autivrouwen café woensdag 5 januari: autisme en wie/wanneer vertel je het?

Hoe en wat leg ik wanneer uit aan wie? 

Durf jij aan je familie, aan je collega`s op het werk of aan je vrienden te vertellen dat jij autisme hebt? En als je het vertelt op welke manier doe je dat? Welke ervaringen heb jij hiermee en hoe voelt het bij jou als je het bekend maakt? 

Hier hebben we in het café over gepraat met elkaar. We hebben uitgebreid gesproken over waarom je het wel of niet zou vertellen. De ideeën zijn hier wisselend over. Sommige vrouwen zijn heel open en vertellen het direct. Andere vrouwen zijn voorzichtiger en vertellen het alleen aan goede vrienden en familie. Sommige vrouwen vertellen het bijna niet. 

Een reden om het niet te vertellen kan zijn uit schaamte, of het idee dat mensen het niet begrijpen en ze dan niet meer serieus genomen worden. Veel vrouwen zijn bang voor de vooroordelen. Er is vaak een soort van taboe op psychische kwetsbaarheid. Sommige vrouwen vinden het ook lastig uitleggen, omdat het zelf niet altijd begrijpen, of ze de woorden niet goed kunnen vinden. 

Een reden om het wel te vertellen is omdat je met openheid hulp kunt krijgen en kan aangeven wat je nodig hebt. Ook kun je pas echt jezelf zijn als je het vertelt. 

Een belangrijke boodschap naar elkaar was: ‘Zoals je bent, ben je goed!’