Verslag van 6 maart: ASS en vriendschappen

Bij een opkomst van 18 vrouwen, hebben we ons opgesplitst in 3 groepen.

Sandra begon met de vraag: ‘vriendschap, hoe kijk jij er tegenaan?’

Bij iedereen kwam naar voren dat vriendschap stress geeft en dat het moeilijk is. Het is ingewikkeld en waar de ene vrouw terughoudend is, is de ander juist te enthousiast. Voor de één is de vraag hoe close kan je zijn in je contact, terwijl iemand anders aangaf dat zij mensen niet echt kan bereiken als zij haar verhaal kwijt wil. Ook teleurgesteld in vriendschappen en daardoor wat eenzaam.

Sommige vrouwen gaven aan bang te zijn om claimend over te komen en er moeite te mee te hebben om een vriendschap te beginnen. De meeste vrouwen hebben in het verleden te maken gehad met teleurstellende vriendschappen. Waar de een aangeeft dat het onderhouden van het contact altijd van haar kant moet komen, zegt een andere vrouw dat ze grenzeloos is.

De volgende vraag was: ‘wat zou jij voor vriendschap willen?’ Hieruit kwamen de volgende reacties:

·       Dicht bij huis; voor een kop thee bij elkaar te kunnen drinken en waar je een emotionele band mee kan opbouwen

·       Heeft nu wel een vriendin en ze is erg gericht op 1 persoon. Deze vriendin heeft zicht op haar autisme en neemt haar zoals ze is. Echter de angst om iemand weer kwijt te raken blijft aanwezig

·       Wil een vriendin dicht bij haar huis zodat ze makkelijker bij elkaar thee kunnen drinken en dat zij zich geliefd of geaccepteerd voelt, dat ze elkaar kunnen inspireren en humor met elkaar kunnen delen

·       Geeft aan dat ze een vriendschap wil met iemand die meer kan dan luisteren naar haar omdat zij veel praat. Zou een vriendin willen met wie ze haar interesses kan delen en wil samen iets doen om een eventuele stilte te vermijden

·       Wil graag een vriendin om samen een activiteit te gaan doen en niet iemand die te veel over zichzelf praat en nauwelijks luistert naar wat zij zegt; de persoon moet in ieder geval geen diepgaande verhalen gaan houden

·       Evenwicht in elkaar: qua tijd samen in elkaar investeren en ze wil graag een doe-vriendschap

Hierna spraken we erover dat ‘een kopje thee drinken bij iemand’ moeilijker is dan een ‘doe-activiteit’.

Een vrouw vroeg zich af ‘hoe of wat je op te stellen’ als er iemand bij haar thuis op bezoek komt en heeft daar veel stress van. Bij binnenkomst begint het al: wat doe je als mensen hun jas uittrekken; neem je de jas aan en hang jij het voor ze aan de kapstok of laat je de mensen in de huiskamer de jas uittrekken omdat de hal te klein is. Wanneer bied je het bezoek drinken aan, laat je ze alleen in de huiskamer zitten als jij in de keuken bezig bent, hoe houd je een gesprek gaande en wanneer bied je voor een 2^e keer iets te drinken aan. En zij was ook al bezig met de gedachte ‘wanneer gaan het bezoek weer naar huis?’

Sandra ging hierop in door te zeggen: ‘we keren het om’. Hoe gaat het als jij bij iemand op bezoek komt? Je kan kijken ‘wat’ die gastvrouw doet zodat je misschien kunt zien wat ze verwacht maar doe vooral waar jij je goed bij voelt er zijn hier geen vaste regels voor.

We spraken ook over ‘hoe je een vriendschap aangaat’ en het aandurven om iets af te spreken.

Tot slot eindigden we met de vraag ‘wat neem je mee naar huis, na deze avond?’

Meerdere mensen gaven aan ‘herkenning’ in de verhalen van andere vrouwen.

Nadenken over het verschil van een doe vriendschap en een meer intieme vriendschappen.

Dat vriendschap ingewikkeld is.

En ‘niet steeds in één bepaalde richting kijken maar ook bedenken dat er andere manieren zijn’. 

Voor de volgende maand, woensdag 3 april is het thema: ASS en jezelf zijn

Mensen met autisme hebben de neiging om zich aan te passen aan de (on)geschreven regels van 

neurotypische mens (de mens zonder autisme). Veel vrouwen met autisme maken na het krijgen van de diagnose de keus over hoe ze verder willen gaan; hoe is dat voor jou? Blijf je doorgaan met jezelf aan te passen aan de omgeving of laat je het autisme meer toe in je leven? Hoe kun je meer jezelf zijn, wat is daar voor nodig?

Een interessant artikel om te lezen is: 

https://www.autismecoach.nl/jezelf-zijn-kan-en-mag-dat/

Verslag 6 februari: ASS en specifieke talenten

Er werd deze avond weer gewerkt met 2 kleine groepen en Sandra begon met een korte voorstelronde. Hierna stelde zij de vraag: ‘wat is jouw specifieke talent?’

De reacties die gegeven werden, waren o.a.:

·       Taal (schrijven van verhalen en artikelen voor kranten / tijdschriften en redigeren)

·       Handig met de PC, goed in kleine priegelwerkjes en goed in het spelen van muziek

·       In spiegelschrift kunnen schrijven en het vinden van klavertjes 4

·       Nog een keer in spiegelschrift kunnen schrijven, handig met de PC, muziek, fotografie en technische handvaardigheid (o.a. figuurzagen en solderen)

·       Opzetten van 2 autismecafés, schrijven van verslagen en fotografie 

·       Excelspecialist en het geven van wiskundebijles

Er kwam ter sprake dat je een specifiek talent eigenlijk al van jongsaf aan hebt. Dit naar aanleiding van dat één vrouw aangaf dat zij van zichzelf vind dat zij geen specifiek talent heeft. Zij gaf aan dat zij pas op latere leeftijd de hierboven genoemde dingen heeft geleerd. O.a. handig kunnen omgaan op de PC ( foto`s bewerken, website of Blog maken), het kunnen schrijven van beknopte verslagen  en ook de kundigheid in het fotograferen.

Vervolgens kwam ter sprake of wij ervan kunnen genieten, van onze specifieke talenten?

Iemand gaf aan dat het knutselwerk precies moet worden zoals zij het in haar hoofd heeft zitten anders heeft ze er gauw genoeg van.

Perfectionisme kan ook in de weg zitten om er een goed gevoel aan over te houden en om te bepalen wanneer iets ook echt af is. Je moet wel kunnen accepteren dat het niet altijd gaat zoals jij wilt.

Er zijn meerdere mogelijkheden om iets voor elkaar te krijgen; gaat het niet linksom dan gaat het maar rechtsom.

De vrouw die schrijft gaf aan dat het inleveren van een schrijfopdracht vaak gepaard gaat met een deadline en dat maakt het voor haar een stuk makkelijker.

Iemand zei dat de opdrachten die ze op het werk krijgt wel leuk vindt.

Het is de kunst om de lat niet te hoog te leggen en dat je kan omgaan met de prestatiedruk die je jezelf oplegt. Je kan dit beter in de hand houden door te werken met door jezelf opgelegde ‘kaders’.

Op de vraag ‘zou je nog meer met je talent willen doen’, gaf de schrijfster aan de droom te hebben om een boek te willen schrijven. Dit geeft haar tevens een frustrerend gevoel omdat het veel werk / stress oplevert. Zij gaf aan dat ze wordt gehinderd door de gedachte dat er tot nu toe niet veel is gelukt.

We eindigde het themagesprek met de vraag: ‘wat neem je mee van vanavond qua inzicht?

Iemand gaf aan nieuw inzicht te hebben gekregen van een talent bij zichzelf n.a.v. hetgeen wat al pratende met een paar deelnemers naar bovenkwam; het schminken van kinderen.

Een vrouw gaf aan inzicht te hebben gekregen dat je een talent eigenlijk al van jongs af aan in je hebt.

Ook in de thuissituatie voor jezelf  ‘werken met kaders’ en om hulp vragen. Zorgen dat minder prestatiedruk wordt ervaren.

Voor de volgende maand, woensdag 6 maart is het thema: ASS en vriendschappen.

Voor mensen met een ASS is vriendschap misschien wat minder vanzelfsprekend. Toch zijn er genoeg mensen met een ASS die (al langere tijd) een goede vriend(in) of goede vrienden hebben. Wanneer is iemand voor jou een vriend?  Hoe pak je dat aan en wat kan en mag je van een vriendschap verwachten.
Je bent van harte welkom als je hierover met andere autivrouwen wilt praten.

Een interessant artikel om te lezen is: 

http://www.autsider.net/nl/Levenmetautisme/autismevriendschap.html

Verslag van 2 januari ASS en structuur

Verslag van 2 januari: ASS en Structuur

Het thema dat besproken werd was ASS en structuur waarbij vragen werden gesteld als:

‘Leef je erg vanuit een vaste structuur of juist niet?’

‘Heb je problemen op het gebied van structuur vasthouden of loslaten?’

‘Wat helpt je om een fijne mate van structuur te krijgen?’

Sommige vrouwen gaven aan erg vanuit een vaste structuur te leven; één van de vrouwen vertelde dat ze elke dag om 7 uur opstaat en vaste activiteiten heeft. Een andere vrouw vertelde dat ze altijd een goede structuur heeft gehad en dat ze het moeilijk vindt om met onverwachte gebeurtenissen om te gaan.

Andere deelneemsters van het café spraken daarentegen weer over geen of weinig structuur hebben en van chaos in hun dagelijkse leven. Een partner kan daar soms wel in helpen; dan varen ze op de structuur van de ander.

Door het varen op de structuur van een ander kwamen sommige vrouwen pas op volwassen leeftijd erachter dat ze tegen problemen aanlopen op het gebied van structuur. Als kind werd de structuur immers geboden door de ouders.

Sommige vrouwen verdronken uiteindelijk in de chaos op school en later op het werk. Eén vrouw vertelde daarover dat ze nooit een planning maakte voor haar huiswerk; ze was eigenlijk constant met huiswerk bezig waardoor er geen vrije tijd meer over was.

Het tegenovergestelde komt ook voor. Eén deelneemster vertelde dat ze geen baan heeft en moeite heeft om alle lege tijd op te vullen. Soms is ze jaloers op werkende mensen vertelde ze. Sommige vrouwen vertelden dat ze op het werk wel gestructureerd kunnen werken omdat ze dan de prestatiedruk voelen maar dat ze dat in hun privéleven veel moeilijker vinden.

In de groep heerste verschillende gevoelens over structuur, waar de ene vrouw structuur heel prettig vindt, is de andere vrouw er weer allergisch voor. Het idee hierin iets te ‘moeten’ roept bij sommige vrouwen weerstand op. Het riep bij een deelneemster een tweestrijd op; zij vertelde structuur nodig te hebben maar dit wel vervelend te vinden.

Verschillende deelneemsters hebben manieren gevonden waardoor zij beter kunnen omgaan met hun moeilijkheden op het gebied van structuur. Zo is één vrouw een enthousiast gebruiker van haar ‘Bullet journal’. Dit is een leeg boek met puntjes erin waardoor je, als je dat wilt, lijntjes of hokjes kan maken voor schema’s. Zij gebruikt hem onder andere voor het maken van ‘to do lists’ en voor het maken van aantekeningen. Andere vrouwen maken gebruik van ‘Combi Hulp’, dit houdt in dat er iemand eens in de zoveel tijd langs komt om mee te helpen met het huishouden.

Andere dingen die werden genoemd waren: dingen opschrijven in je planning die je energie kosten en die je energie geven, bedenken wat de hoofd- en wat de bijzaken zijn, niet te veel hooi op de vork nemen en niet te perfectionistisch zijn waardoor je bijvoorbeeld in tijdnood komt en je planning daardoor in de war raakt.

Een vrouw maakt gebruik van ‘een tool’ om met onverwachte gebeurtenissen om te gaan. Elke dag heeft ze twee ‘jokers’ vertelde ze. Als ze bijvoorbeeld op haar planning heeft staan om naar het dorp te gaan en iemand komt onverwacht langs dan kan ze daarvoor een ‘joker’ inzetten waardoor ze beter kan afwijken van haar schema.

Bedankt Nikki voor het schrijven van het verslag

Voor de volgende maand, woensdag 6 februari is het thema: ASS en specifieke talenten

Talent is een natuurlijk vermogen om iets goed te doen. Iedereen heeft van nature wel een aangeboren handigheid of geschiktheid voor iets waar je goed in bent. Heb jij door je autisme een specifiek talent waarover je niet ophouden? Waarvoor wordt jouw hulp gevraagd? Wat gaat jou gemakkelijk af? Wat vind je het leukst om te doen? Of zie je je eigen talenten niet? Door erover te praten zul je dingen van elkaar herkennen.  

Je bent van harte welkom als je hierover wilt praten met andere vrouwen met een autistisch brein.

Een interessant artikel om te lezen is:

 https://tistje.com/2012/02/28/autisme-en-talenten

Verslag van 5 december: ASS en slapen

Verslag van 5 december: ASS en slapen

Er waren 2 gespreksgroepen en de groep waarin ik zat, begon met de vraag: ‘wie wil er beginnen om iets te zeggen over haar slaappatroon?’

Van de 4 vrouwen in deze groep, kwam naar voren dat we allemaal méér dan de gebruikelijke 8 uur nachtrust nodig hebben. Het varieerde van 9 tot 11 uur en soms een nachtrust van 12 uur lang.

We bleken ook moeite te hebben met het inslapen en daarom gebruiken (gebruikte) enkele vrouwen Melatonine of andere middelen, bijv. Aripriprasol of Risperidon. De laatste twee om o.a. prikkels te doen verminderen en ook het piekergedrag wordt verminderd. Bij mensen met autisme kan de melatonineaanmaak van het eigen lichaam verstoord zijn. Er bestaat een aparte test om dit te laten meten. 

Een vast en strak ‘slaapritueel’ werd door een paar vrouwen genoemd als helpend, evenals een dutje doen in de middag.

Vervolgens werd de vraag gesteld ‘hoe wij ons in de ochtend voelen, als we opstaan’.

Een paar vrouwen gaven aan iedere ochtend op een vast tijdstip op te staan en zich daar goed bij te voelen; ze voelen zich dan fitter als dat ze langer in bed blijven liggen als ze al wakker zijn. Een vrouw gaf aan, wel moeite te hebben met het opstaan als ze wakker is. Het bed is dan nog zo lekker warm en ze vindt de overgang niet prettig om de kou te ervaren van haar slaapkamer. (wintertijd) Plus het feit dat ze in bed eerst nog gymoefeningen doet vanwege haar lichamelijke ochtendstijfheid. (Reuma)

Als je een hond hebt, wordt je in ieder geval ook meer gedwongen om op tijd op te staan en een vrouw gaf aan dat haar katten haar dwongen om op tijd op te staan.

De dingen die verder besproken zijn, zijn o.a.:

·       bij een volle maan moeilijker in slaap vallen en je bent hiervoor gevoeliger als je wat labieler bent

·       wisselingen van de seizoenen geeft bij sommige vrouwen slaapproblemen: temperatuursveranderingen geeft onrust en iemand gaf aan dat zij last heeft van het langer licht zijn in de lente en zomer

·       nachtmerries: zorgen ervoor dat iemand haar hele ‘slaapriedel’ weer opnieuw moet doen. Als je angstig bent, kun je meer last hebben van nachtmerries; mede door het verwerken van de prikkels van overdag

·       inslapen gaat moeilijk als iemand `s avonds naar een feestje is geweest of ergens naar toe is geweest (bijvoorbeeld: het Autivrouwencafé)

Tenslotte spraken we nog over tips voor ons slaapgedrag:

·       `S avonds het licht dempen en weinig doen

·       Niet te lang of te laat naar de TV kijken, de computer 2 uur van te voren uit doen en ook de smartphone. (straling van fel schermbeeld)

·       Overdag voldoende bewegen en naar buiten gaan

·       Avondwandeling / de hond uitlaten

·       Zorg voor een rustige slaapkamer; dat er niet te veel spullen in staan, (ook géén TV) frisse temperatuur in de slaapkamer, met open raam slapen en geen planten erin

·       Mindfulness als je malende gedachten hebt

·       Aan een bepaalde kleur denken en dat visualiseren en er in meegaan

·       Niet boos worden als je niet meteen in slaap valt

·       Meteen naar de wc gaan als je drang hebt; het beïnvloedt het slapen en bij uitstel moet je later alsnog je bed uit

·       Speciale thee drinken, zoals: rustgevende thee of avondthee

We eindigden met de woorden: ‘als je overdag te weinig doet dan val je vaak moeilijk in slaap’.

In de andere groep had men over de volgende dingen gesproken:

Bedtijd en Avondritueel

Hoe lang doen over inslapen

Dromen en nachtmerries 

Betekenis van dromen

Wekkers, geluiden en licht dempen ervan 

Behoefte aan duisternis of juist nog wat licht 

Gebruik van maskertje tegen licht, en oordopjes 

Malen en wakker liggen

Mindfulness omgaan met gedachten : labelen of als wolken zien

Hoe sta je op, tijd nodig of meteen 

Medicatie en melatonine

Interessant om in dit kader te lezen:

http://translatedmusings.blogspot.com/2014/11/klaarwakker-autisme-slapeloosheid-en-ik.html

Voor de volgende maand, woensdag 2 Januari – 2019 is het thema: ASS en structuur

Structuur is erg belangrijk voor mensen met een ASS. Het hebben van een dagstructuur kan houvast bieden en zorgen voor duidelijkheid en overzicht. Als er te weinig structuur in je dagelijkse leven is, kan dit klachten geven. Bijvoorbeeld vermoeidheid, slecht slapen, het gevoel van het overzicht kwijt zijn, allerlei zaken voor je uitschuiven of uitstellen. Structuur kan fijn zijn maar het kan er ook voor zorgen dat je je juist teveel bepaald voelt door die structuur.

Hoe is dit bij jou in het dagelijkse leven, leef je volgens een vaste structuur en vindt je dat prettig? Heb jij iemand nodig om te helpen structuur aan te brengen? Hoe doe je dit op je werk of in je vrije tijd?  Kun je daar nog van af wijken?

Je bent van harte welkom als je hierover met andere Autivrouwen wilt praten.

Nikki en Sandra zijn de gespreksleidsters deze avond, Els is er niet bij. 

Verslag 7 november ASS en overprikkeling

We begonnen eerst met een korte voorstelronde en daarna werd de vraag gesteld: ‘wat is voor jou overprikkeling’?

Reacties van de aanwezige vrouwen waren o.a.: last hebben van felle verlichting en/of van de verlichting in winkels, last hebben tijdens het autorijden van de felle autolampen van de tegenliggers, de verkeerslichten, harde muziek (Hardrock of van Jazz) of van de muziek in de winkels en tegenwoordig ook als sfeermuziek in de winkelstraten en drukte van de mensenmassa.

Nadat we deze voor de hand liggende dingen hadden genoemd, werd er nog meer overprikkelingen genoemd. Een vrouw gaf aan de overprikkeling te koppelen aan angst. (het woord alleen al gaf haar overprikkeling)

Ook kwam ter sprake de overprikkeling van geuren, o.a. in het Openbaar Vervoer en smaakbeleving van voeding in de mond genoemd.

Interne overprikkeling kwamen tevens ter sprake; emoties, gedachten, angst, irritatie en energie.

De volgende vraag die gesteld werd is: ‘wat voor effect heeft het op je lichaam’?

Moeheid (uitputting) werd door iedereen genoemd, men raakt het overzicht kwijt, niet meer kunnen nadenken, wattig gevoel in het hoofd en als de overprikkeling te lang duurt dan een depressief gevoel, het gevoel verdwijnt uit het lichaam, in het hoofd wordt het nóg drukker dan dat het al is, denken gaat moeilijker en last krijgen van de ogen bij de moeheid die ontstaan is door de overprikkeling.

Bij moeheid kun je veel minder hebben en ben je vaak nog erger overgevoelig voor alle prikkels en sneller boos.

We spraken nog over ‘hoe jong wij waren toen we meer last kregen van overprikkeling’.

Iedereen gaf aan het eigenlijk al op jonge leeftijd ervaren te hebben. Men kreeg vaak te horen dat ze een ‘moeilijk kind’ was. De opvoeding was vroeger veel strenger; dit werd vooral aangegeven door de vrouwen die een hogere leeftijd hebben. Als klein kind moest je luisteren naar wat de ouders zeiden en je mond houden. Omdat veel dingen niet werden begrepen, bouwde de spanning zich inwendig op. Of dat je als kind zijnde jezelf niet kon uiten en vaak boos of dwars gedrag liet zien. Ouders die niet begrepen waarom het kind zo lastig was en daarom ongewild het kind bestraften.

Zo leerden de meeste vrouwen al op jonge leeftijd ‘overlevingsstrategieën’. Vrouwen leerden zichzelf aanpassen, heel erg goed hun best doen en altijd harder werken dan de ander. Dit kost enorm veel inspanning en energie. Verschillende vrouwen gaven aan een of meerdere keren een Burn-out te hebben gehad.

Tot slot spraken we over wat een ieder voor zichzelf bedacht heeft om beter te kunnen omgaan met de overprikkeling: ‘wat wel werkt en wat niet werkt’.

Het zijn veelal simpele dingen zoals: telefoon aan de kant leggen / niet gebruiken, geen computer hebben, anders denken, bewust keuze maken om een activiteit te gaan ondernemen. (wel of niet naar het Autivrouwencafé gaan), iemand die niet meer werkt gaf aan dat ze zelf kan bepalen wat ze gaat doen.

Een vrouw gaf aan te werken via de ‘spoon-therorie’: aantal lepels te besteden aan activiteiten op één dag. (keuzes maken aan de hand van een vastgesteld aantal lepels)

Een andere therapie die werd genoemd: sensorische therapie.( prikkels neutraliseren)

Nog een manier is: bewust keuze maken voor inspanning of ontspanning (wandelen, yoga, even een rustmoment nemen, hout hakken en een bezoekje naar de sauna)

De volgende maand, woensdag 5 december is het thema: ASS en slapen

Hoe is jouw slaappatroon, val jij gemakkelijk in slaap door de vermoeidheid of kom je juist moeilijk in slaap doordat je alle prikkels van overdag eerst moet verwerken? Wordt je halverwege de nacht wakker of slaap je de hele nacht aan een stuk door? Heb je veel dromen of nachtmerries?

Uit onderzoek is naar voren gekomen dat de productie van melatonine verstoord is bij mensen  met autisme. Neem je bepaalde maatregelen om een goede nachtrust te creëren?  Gebruik jij slaapmedicatie of werk je met natuurlijke middelen?

Als je hierover wil praten met andere Autivrouwen dan ben je van harte welkom.

Verslag van 3 oktober

ASS en comorbiditeit

In drie groepen werd het onderwerp ASS en comorbiditeit besproken. Els had het in haar groep vooral over ASS en AD(H)D, Sandra vooral over ASS en angst en in mijn groep hebben we het thema autisme en depressiviteit besproken.

Depressiviteit speelde of speelt een grote rol in het leven van de vrouwen. Steeds weer kregen zij te maken met depressieve episodes en sommige vrouwen hebben ook op dit moment in hun leven depressieve klachten.

Naast deze twee stoornissen hebben sommige vrouwen ook nog een andere diagnose, zo hebben sommige van hen AD(H)D.

Een vrouw vertelde over haar psychosegevoeligheid en één vrouw kent naast de depressieve klachten ook manische klachten. Wat echter vooral opviel was dat alle vrouwen te maken hebben, of hebben gehad met: overprikkeling, overvraging, overspannenheid en burn-out. Dit bleek ook meestal de oorzaak te zijn van de depressie.

Andere triggers die genoemd werden die leidden tot een depressie waren: geen werk hebben, moeite hebben met het maken en onderhouden van sociale contacten en het slachtoffer zijn van pesten. Eén vrouw vertelde ook dat ze als kind min of meer voor haar moeder moest zorgen. Dat zorgde voor veel overvraging en depressieve gevoelens.

Daar overprikkeling en overvraging zo’n grote rol speelde en speelt in onze levens hebben we daar ook over gesproken. Veel vrouwen werken meer uren per week dan dat ze aankunnen maar kunnen niet minderen omdat ze voor hun gezin moeten zorgen of omdat instanties als het UWV hen hierin niet erkennen. Veel vrouwen moeten werk en de zorg voor de kinderen combineren. Een vrouw zei daarover: ‘naar en van mijn werk fietsen zijn de enige rustpunten op mijn dag.’

Echter buiten deze uitdagingen brengen hun kinderen de vrouwen ook heel veel geluk. Een vrouw vertelde dat het hebben van kinderen haar geholpen heeft bij de depressie en dat zij de reden zijn dat ze doorgaat met het leven.

Ook ervaringen van iets niet kunnen en faalervaringen hebben bij veel vrouwen geleid tot een depressie. Een van de vrouwen vertelde erover dat ze, voor haar diagnose, studeerde. Alles zag er rooskleurig voor haar uit totdat ze vastliep door haar autisme. Een andere vrouw had leuk werk als kapper maar het steeds aan iemands hoofd moeten zitten bleek zo overprikkelend te zijn dat ze moest stoppen met deze baan.

Veel vrouwen hebben hun dromen vaarwel moeten zeggen en doen nu ander werk dan waar ze voor geleerd hebben of kunnen geen werk uitvoeren. Dit maakt het vinden van zingeving van het leven soms behoorlijk lastig.

Verslag is geschreven door Nikki

Woensdag 7 november is het themagesprek autisme en overprikkeling.

Er zijn mensen met autisme die veel overlast ervaren van felle verlichting, geuren of geluiden en nauwelijks de deur uitgaan zonder beschermende hulpmiddelen. (bijv. zonnebril, koptelefoon)

Maar ook interne overprikkeling zoals denkpatronen, wat je verwacht van anderen, je eigen perfectionisme kan een rol spelen in de mate waarin je overprikkeld raakt.

Hoe is dit bij jou, ervaar jij veel of juist weinig overprikkeling? Welke maatregelen heb jij genomen om je leven rustiger en aangenamer te laten verlopen?

Je bent van harte welkom als je hierover wilt praten met andere vrouwen met autisme.

Verslag van 5 september: ASS en een late diagnose

Het onderwerp van deze maand leek erg te leven bij veel vrouwen. De opkomst was zo hoog dat we de groep in drieën hebben gesplitst. Els van Oosten heeft naast Nikki en Sandra een groep geleid en zal dit ook blijven doen.

Bij de meeste vrouwen was de diagnose ASS laat gesteld, pas toen ze al lang volwassen waren. Daarbij duurde het diagnosetraject bij veel vrouwen lang, soms wel een jaar! Bij sommige vrouwen werden ook eerst foutieve diagnoses gesteld, zoals een persoonlijkheidsstoornis, waarna het autisme pas in 2^e instantie ontdekt werd.

Veel vrouwen hadden verder pas laat door dat er iets aan de hand was omdat zij opgroeiden in een gezin dat anders was dan de meeste gezinnen. Eén van de vrouwen vertelde bijvoorbeeld dat het in haar gezin vroeger heel normaal was als zij achter de bank een boek ging lezen.

Bij veel vrouwen werd de diagnose gesteld nadat zij vast waren gelopen. Een aantal vrouwen kreeg last van overspannenheid en depressies toen zij als jonge moeders het ouderschap en werken combineerden.

Wanneer de diagnose eenmaal gesteld was kregen de vrouwen te maken met allerlei emoties. Veel vrouwen waren opgelucht en ervoeren de diagnose als openbaring; eindelijk hadden zij het antwoord op heel veel vragen en vielen de puzzelstukjes op hun plek. Ze wisten nu waarom bepaalde dingen niet lukten, waarom ze anders waren dan de meeste andere mensen en welke copingstrategieën ze allemaal hadden ontwikkeld om mee te kunnen komen in deze maatschappij. Aan de andere kant waren er soms gevoelens van rouw; sommige problemen zouden niet opgelost kunnen worden daar autisme niet over gaat.

Sommige vrouwen hadden het eerder willen weten terwijl andere vrouwen blij waren dat ze het als kind nog niet wisten omdat ze anders misschien toch minder ver gekomen waren in het leven; te veel beschermd waren geweest.

Na hun diagnose lopen sommige vrouwen er tegenaan dat anderen niet geloven dat ze autisme hebben. Hierbij hebben ze het gevoel dat ze zichzelf steeds moeten verdedigen. Positieve effecten werden ook genoemd: veel vrouwen gaven aan dat ze nu niet alles meer hoeven. Ze verplichten zichzelf bijvoorbeeld niet meer om eindeloos lang op verjaardagen te blijven en ze gunnen zichzelf daarnaast meer rust om bij te komen van overprikkelende gebeurtenissen.

De volgende bijeenkomst is woensdag 3 oktober en het thema is: ASS en comorbiditeit

Comorbiditeit is het voorkomen van twee of meer stoornissen of aandoeningen bij dezelfde persoon. Bij mensen met autisme komt comorbiditeit vaak voor. Zo zie je vaak de combinatie autisme en ADHD. Ook autisme en depressie, autisme en eetstoornis, autisme en angststoornis, autisme en verslaving en autisme en obsessieve compulsieve persoonlijkheidsstoornis komen regelmatig samen voor. Het is de vraag of het toevallig twee voorkomende aandoeningen zijn of dat het één uit het ander voortkomt.

Heb jij naast je autisme te maken met nevenproblematiek en hoe ga je hiermee om?

Op deze avond kun je met andere ASS-vrouwen hierover ervaringen uitwisselen.