Bij vrouwen met autisme is de diagnose vaak moeilijk te stellen. Ze vertonen vaker sociaal geaccepteerd gedrag. Ze zijn goed in camoufleren.
Als gevolg hiervan blijft autisme bij vrouwen vaker onopgemerkt. Vrouwen met autisme vertonen minder vaak gedrag dat we als afwijkend bestempelen dan mannen met autisme. Daardoor wordt vaak pas heel laat of helemaal niet aan autisme gedacht, met alle gevolgen van dien. Uit onderzoek van klinisch psycholoog Annelies Spek weten we namelijk dat die vrouwen zich vaak rot voelen omdat ze hun omgeving niet begrijpen. Ze voelden zich vaak al op jonge leeftijd anders dan de rest en proberen zich op allerlei manieren aan te passen om niet buiten de groep te vallen. Ze hebben bijvoorbeeld vaste openingszinnen voor bepaalde sociale situaties en hebben zichzelf aangeleerd om oogcontact te maken.
Je kunt je wel voorstellen dat dit soort situaties veel energie kosten en dat hierdoor klachten ontstaan, zoals somberheid, veel piekeren, angsten en vermoeidheid. Door de kenmerken van autisme kunnen extra psychische problemen ontstaan. Voorbeelden hiervan zijn angstproblemen of depressie.
Angst kan allerlei vormen aannemen. Het kan je overweldigen als je een activiteit wilt gaan doen, of als je je routine moet veranderen. Bang zijn in het donker is een ander soort angst dan bang zijn voor de reacties van mensen.
Heb jij vaak last van angsten? Van welke angsten? Wat zijn de oorzaken hiervan en wat zijn de gevolgen? Wat zijn de triggers voor jouw angst?
Hoe ga jijzelf met angsten om en hoe gaan anderen met jouw angsten om?
Somberheid. Wanneer gaat somberheid over in een depressie? Het verschil zit vooral in de duur en de hevigheid van de gevoelens. Iedereen voelt zich wel eens somber. Je kunt een baaldag hebben en daarna weer blij zijn, of je een tijdje somber voelen na een vervelende gebeurtenis. Maar somberheid kan ook zomaar uit het niets opkomen.
Bij een depressie voel je je langer dan twee weken somber. Ook zijn de gevoelens van somberheid bij een depressie heftiger. Je haalt nergens meer plezier uit, je kunt niet of nauwelijks deelnemen aan het dagelijkse leven. Daarnaast zijn er nog andere klachten die bij een depressie veel voorkomen, zoals angstklachten, schuldgevoelens en concentratieklachten.
Heb jij last van sombere gevoelens? Hoe ga jij hier mee om?
Hier hebben we in het autivrouwen café over gepraat.
We hebben eerst stil gestaan bij: Welke angsten heb je?
- Faalangst
- Bang om fouten te maken
- Perfectionisme
- Angst voor wat mensen denken/vinden
- Angst voor sociale contacten
Vanuit dit gesprek kwam al naar voren dat dit vaak gevoel van eenzaamheid, onmacht en verdriet geeft.
De meeste vrouwen hebben last van sombere gevoelens. Ook kwamen gevoelens naar boven van: ‘is dit het nu?’ Als je geen perspectief hebt of een nutteloos gevoel hebt. Als je weinig voldoening haalt uit de dingen die je doet.
We hebben gesproken over internaliserend en externaliserend gedrag. Sommige vrouwen hebben vooral last van angsten, verdriet en somberheid en bij hen slaat het naar binnen. Andere vrouwen hebben juist meer last van boosheid en frustratie.
We bespraken dat al deze gevoelens kunnen voortkomen uit het overlevingsmechanisme. Vechten (boosheid) of Vluchten/verstijven (angst, somberheid, verdriet).
De vrouwen herkenden dit. Ze werken zo hard om het goed te doen.
Aan het eind van het café gaven de vrouwen elkaar tips: Wat geeft energie/plezier:
- Muziek
- Wandelen
- Spelletje spelen
- Boek Rust & balans bij autisme, positief dagboekje bijhouden
- Leven invullen hoe je het zelf leuk vindt
- Zwaartedeken
- Zingen
- Wandelen
- Paardrijden
- Strandwandeling
- Bieb breien
- Kat op schoot
- Mensen die me bellen
- Lezen
- Veilig/ontspannen voelen
Er was veel herkenning in het gesprek. Dat was prettig.
